Devlet bütçesi, kamu gelir ve giderlerinin, yasama organı tarafından onaylanarak, hükümet tarafından yürütülüp uygulanmasına izin veren bir kanun, bir hukuki belgedir.
Yeni Cumhurbaşkanlık sistemi yürürlüğe girince, bütçenin mecliste görüşülmesinin de milletvekillerince red oyu kullanılmasının da bir önemi kalmadı.
Çünkü; bu başkanlık sisteminde vesayet altında olan meclisin yaptırım gücü yok. Meclis, sunulan bütçeyi kabul etmeyebilir; fakat, bu eylemin hiçbir değeri yok. Çünkü, “bütçenin reddedilmesi” durumunun sonucunda bir yaptırım olması gerekirken; Meclisin kabul etmediği “yeni bütçe”, bir önceki yıl bütçesi enflasyon oranında arttırılmak suretiyle otomatik olarak yürürlüğe girer ve yeni başkanlık sistemine göre de Cumhurbaşkanı görevine devam eder.
Bütçeyi merkezi planlamayla yapmak gerekir. Geçmişte bütçe önerisi, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) gibi devletin diğer kurumlarından alınan veriler doğrultusunda hükümet tarafından hazırlanarak meclisin onayına sunulurdu. Vaktiyle çok önemli işlere imza atan bu kurumlar ya kapatıldı yada etkisiz hale getirildi. Bazıları da direkt sarayın emri altına alınarak, aldığı talimatların doğrusunda iş yapan kurumlar haline getirildi.
Cumhurbaşkanı tarafından meclise sunulan 2022 yılı bütçesi daha meclis onayından geçmeden 2 ayda % 30 eridi. Önümüzdeki günlerde enflasyonun daha fazla artacak olması, bütçede açık verecek; ek bütçe yapılmasını zorunlu kılacak.
Bu bütçe, yıkım bütçesi olacak. Emekliye, işçiye, esnafa, serbest çalışana, memura yani yoksul halka bu bütçede bir şey yok. Ayrıca yatırım ve istihdam yok; sadece üç beş yandaşa var. Bu bütçenin karşılığı yok. Daha doğrusu bu bütçe yandaşa fazla kaynak, yoksula daha da yoksulluk getirecektir. Kısaca halk olarak giderek fakirleşeceğiz.
Bütçenin borç stoku çok yüksek. Asıl önemlisi bu borçların döviz ve enflasyona endeksli olması nedeniyle bütçe, daha yılın ilk aylarında açık vermeye başlayacaktır.
Bütçe, temel yasalardan birisidir. Anayasada da yeri vardır. Sayıştay ve meclis denetimine tabi olması gerekirken yeni sistem ile denetim dışı bırakılması nedeniyle her zaman tartışılan bir bütçe olarak gündemde yerini koruyacaktır.
Bütçenin mecliste sunumunu Cumhurbaşkanı yapması gerekirken, atanmış yardımcısı tarafından sunulması tartışmalara neden olmuştur. Meclisin itibarına saygısızlık yapıldığı ve parlamentonun yürütmenin vesaiti altına alındığı iddialarını gündeme getirmiştir.
2022 yılı Bütçe rakamları bakacak olursak, denk bütçe olmadığını görebiliyoruz.
Gelir: 1472 milyar TL
Gider: 1751 milyar TL
Açık: 279 milyar TL
Bu açık, ekonomik değerlerdeki dalgalanmalar sonucu giderek büyüyecektir.
2022 yılı bütçesinin halka vereceği bir şey olmadığı gibi, Bakanlıklar ve kurumlar arasında adaletsiz bir dağılım yapılmıştır. İcracı ve yatırımcı bakanlıkları yaptıkları yatırım ve harcamaları dikkate alınmadan bütçeden ödenek ayrılmıştır.
Şöyle ki;
İlahiyat Başkanlığı'na 16 milyar bütçe ayrılırken, iç güvenliği sağlayan ve geniş teşkilatı olan, İçişleri Bakanlığı'na 14 milyar; ülkemizin dünyada ilişkilerini sağlayan Dışişleri Bakanlığı'na 7 milyar; ülkemizin tanıtımına ve bacasız sanayi dediğimiz, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na 7 milyar ayrılmıştır. Önemli bir diğer yatırım bakanlığı olan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı için ise 14 milyar bütçe ayrılmıştır. Bu bütçe adil değildir. Ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmada, ülkenin refahı ve menfaati için görev yapacak olan, bakanlıklara ayrılan bütçe, İlahiyat’a ayrılan bütçeden daha azdır. İşte bu ve buna benzer çelişkilerle dolu bir bütçe daha meclisten geçecek.
Asıl ilginç olan, Cumhurbaşkanlığına 3 milyar bütçe ayrılırken, yasama organı olan, 600 kişilik meclisin tüm giderlerine karşılık 2 milyar bütçe ayrılmıştır.
Takdiri sizlere bırakıyorum. Sadece şunu söyleyebilirim ki, bu bütçeyi hazırlayan Cumhurbaşkanı ve Hükümetinden yönetsel anlamında başarı beklemek biraz hayalcilik olur.
FACEBOOK YORUMLAR