Beko: İşsizlerin yüzde 94'üne yaramayan İşsizlik Fonu kime yarıyor?

Günümüzde sosyal riskler arasında ilk akla gelenlerden birinin işsizlik olduğunu belirten CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, İşsizlik Sigortası Fonu ile ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu. Halkın büyük bölümünün geçimini ücretle sağladığından, kişinin işini kaybetmesi ve hemen iş bulamaması halinde ciddi tehlike ile karşı karşıya kaldığının altını çizen Beko, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işçilere yapılan nakdi ücret desteğinin 3 katı ödeme destek ve teşvik ödemelerinin işverenlere yapıldığına dikkat çekti. Beko, 2020’de işveren teşvik ve destek ödemelerine ayrılan kaynak 18 milyar TL iken nakdi ücret desteğine ayrılan miktar 6 milyar TL olduğunu söyledi.

SALGIN DÖNEMİNDE İŞÇİLERİN DERDİNE DERMAN OLMADI

DİSK-AR’ın araştırmalarını paylaşan CHP’li Beko, “Covid-19 döneminde işsizlik sigortası fonu (İSF) işverenlere destek için değil, işçiler için kullanılsaydı salgın boyunca işçilere yapılan toplam nakdi ücret desteğinin miktarı işçi başına 2.852 TL değil; 5.041 TL daha fazla, 7.893 TL olacaktı. Böylece işçilere ayda 1.168 TL değil bunun iki veya üç katı nakdi ücret desteği yapılabilecekti. Fon salgın döneminde işsizlerin derdine derman olmadı, giderek daha az oranda işçi işsizlik ödeneği almaya başladı. Salgın öncesinde Şubat 2020’de 4 milyon 228 bin işsizin 592 bini (yüzde 14) işsizlik ödeneği alırken, salgın dönemini kapsayan Ekim 2020’de 4 milyon 5 bin işsizin 255 bini (yüzde 6’sı) işsizlik ödeneği almıştır. Ekim 2020 itibarıyla işsizlik sigortasından yararlanan işsizlerin sayısı yalnızca 255 bin 424 kişidir. Aynı dönemde TÜİK’in açıkladığı dar tanımlı (resmi) işsiz sayısı ise 4 milyon 5 bindir. İşsizlerin yalnızca yüzde 6’sı İşsizlik Sigortası Fonundan yararlanabilir iken yüzde 94’ü yararlanamıyor” dedi.

İŞTAH KABARTAN KAYNAK OLARAK GÖRÜLÜYOR

Fonun, mevcut durumu itibariyle işsizlik sorunun etkilerini gidermekten çok hazineyi finanse eden ve ekonominin tüm kesimlerinin iştahını kabartan bir kaynak görünümünde olduğunu ve fondan aktarılan paraların akıbetinin bilinmediğini vurgulayan Beko, “Fonun yardım ödemelerindeki ağır koşullar fonun gelirlerinin işsizlere yardım etmek yerine birikim olarak artmasına neden olmaktadır. 4447 sayılı Kanunun açık hükümlerine rağmen fon gelirlerine yönelik müdahalelerin önünün açılması fonun geleceği konusunda ciddi endişelere neden olmaktadır. Özellikle nereye harcandığı konusunda kamuoyunun yeterli bilgi sahibi olmadığı ve ne kadar verimli kullanıldığı belli olmayan GAP projesine aktarılan paraların akıbeti konusunda kamuoyunda tereddütler bulunmaktadır” eleştirisinde bulundu. 

FON ÜZERİNDE ŞEFFAFLIK ŞART!

Fonun tek adam yönetiminde bütçe açıklarının finansmanı aracı haline dönüştüğü eleştirisinde bulunan Beko, konuyla ilgili önerilerini de şöyle sıraladı: “Fonun yeniden iş bulma ve mesleki eğitim amacıyla yaptığı harcamalar yeniden gözden geçirilmeli ve kurum kayıtlarındaki işsizlere ait mesleklere yönelik mesleki eğitim kurslarının açılmasına izin verilmemelidir. Fona ilişkin verilerin birbiriyle tutarlı olması ve verilerin fon kaynaklarının kullanımına katkı sağlayacak ve akıllarda soru işareti bırakmayacak şekilde tutulması ve yayınlanması sağlanmalıdır. Örneğin kurum kayıtlarından işsizlik yardımı kesilen sayısına ulaşılması ve bu kişilerin hangi nedenle yardımlarının kesildiğinin izlenebilmesine imkan sağlayacak şekilde kayıtlarının tutulması sağlanmalıdır. 40 yıllık uzun bir süreç sonunda uygulamaya giren ve 11 yıllık bir uygulama dönemiyle işsizlik sigortası, çalışma hayatına önemli katkılar sağlayan bir kurumsal yapıya kavuşturulması gerekir. Şeffaflık şart. Fon üzerinden işverenlere ve başka yönlere kanalize edilmesiyle ilgili olumsuzlukların yerine her geçen gün yoksullaşan emekçilerin ihtiyaçlarını gidermek için kullanılmalıdır. Bu ise ancak çoğulcu, kamucu bir anlayışla çalışma hayatının ilgili tüm taraflarının ortak katkılarıyla sağlanmalıdır.”