Ülkemizde faaliyet gösteren, orta sınıf ve serbest meslek grubu hızla yükselen fiyatlar nedeniyle ekonomik sorun yaşıyorlar, tıpkı dar gelirliler gibi kemer sıkma politikasına başladılar.
Yaşadığımız yüksek enflasyon sebebiyle, şaşırtıcı fiyat artışları, orta sınıfını alışveriş ve ulaşımdan yemek ve seyahate kadar sayısız alanda harcamalarını kısmaya zorluyor.
Ülkemizde yıl başındaki büyük fiyat artışlarının körüklediği yükselen enflasyonu, son günlerde tüketici talebinin daralmasıyla, sadece düşük gelirli gruplara değil, orta sınıf ve serbest meslek grubuna da sert darbeler vuruyor.
2022 yılı enflasyonun oran olarak geçen 2021 yılının çok çok üzerine çıkması, ülkemizde yaşayanları sıkıntıya sokuyor. Tüketici enflasyonundaki yükselişten başta elektrik, doğalgaz ve ulaşım gibi emtia ve hizmetlerde yaşanan fiyat artışları, yıl içinde de amansız sürmesi tüm kesimleri derinden etkiliyor.
Çalışan ve emekli kesime enflasyonu dikkate alınarak, ücretlerinde belli oranda artış yapılması, enflasyona karşı göreceli bir kalkan olur umudu kısa sürdü. Bu ücret artışları ancak Mart sonuna kadar geçerliliğini korudu, üç ay gibi kısa bir sürede enflasyon karşısında eridi. Bu durum da dar ve orta gelirlilerin yeniden gerçek bir gelir erozyonu ile karşı karşıya bıraktı.
Büyük bir kesimin ise, gerçek gelir kayıplarına maruz kaldığını veriler gösteriyor. İster kırsal kesimdeki çiftçiler, isterse şehir merkezlerindeki girişimciler olsun, serbest meslek sahibi orta sınıflardan olanlar, ayakları üzerinde durmak için mücadele ediyor. Yükselen maliyetler ve yüksek borçlanma oranları arasında sıkışıp kalanlar arasında en kötü etkilenenlerdir.
Özellikle Serbest meslek erbabı olan mali müşavir ve avukatlar ofis ve personel giderlerinin yükselmesinin yanında iş kapasitelerin düşmesi sonucu zor günler yaşıyorlar. Bu serbest çalışan grup ilgili bakanlıklarının yılda bir kez onayladığı ücret tarifesi üzerinden iş kabulü yapıyorlar. 2021 yılı Aralık ayında yayımlanan ücret tarifesi 2022 yılında geçerli olduğundan, bu yıl uygulanmakta olan ücret tarifesi enflasyon karşısında eridi. Bunun üzerine mağdur olan bu mesleklerin üst birlikleri ilgili bakanlıklara enflasyon oranında artış yapılması talepleri üzerine, her zaman olduğu gibi çiftte standart uygulandı Adalet Bakanı, Baronun talebini onayladı. Aynı hükümetin Mali Bakanı, TÜRMOB'un haklı talebini henüz onaylamadı. Bu yüzden mali müşavirler ekonomik sorun yaşamaya devam ediyorlar.
Orta sınıfın günlük harcama alışkanlıkları da değişti. Yapılan bazı araştırmalar, son fiyat artışlarından sonra yeme ve içme işletmelerindeki ciro düşüşlerinin daha da kötüleştiğini, çünkü daha az insanın dışarıda yemek yemeyi veya bir şeyler içmek için buluşmayı evde tercih ettikleri görülmektedir.
Geçen yıl sonu ile başlayan dolar karşısında TL’nin sürekli değer kaybetmesi, dar ve orta sınıfın artan enflasyon karşısında, her geçen gün zorlanıyorlar.
Hiperenflasyon riskinin olduğu ortamda, orta sınıfın kredi talebi de benzer şekilde düştü. Faiz oranlarının yüksek olması da büyük bir oranda etkili oldu. Orta sınıf arasında en popüler olan ev ve araba kredileri, reel olarak önemli ölçüde düştü.
Yapılan araştırmalar, indirim sezonunun başlamasına rağmen giyim mağazaları da dahil olmak üzere perakende sektöründe, yılbaşından bu yana satışların bir anda düşüş görüldüğü anketlerde görülmüştür.
Sonuçta, tüketici talebindeki keskin bir daralma, özellikle yılın sonlarına doğru, ani bir ekonomik durgunluğa neden olabilir, bu da yeni bir iş kaybı dalgasının baş gösterebileceği anlamına gelebilir.